Aandachtspunten internationaal franchisen

België

In België bestaat er met de komst van de Wet commerciële samenwerking specifieke wetgeving voor commerciële samenwerkingsvormen zoals franchise. De wet stelt regels die gelden voor de precontractuele fase. Zo schrijft de wet voor dat de franchisegever ten minste één maand voor het sluiten van de franchiseovereenkomst een ontwerp van de overeenkomst en een afzonderlijk document, waarin de essentiële contractuele bepalingen en de socio-economische gegevens zijn opgenomen, aan de kandidaat franchisenemer ter beschikking stelt. Deze termijn geeft de kandidaat franchisenemer de tijd het voorstel ten gronde te onderzoeken en zich, indien nodig, te laten adviseren. Gedurende deze termijn mag geen enkele verbintenis worden aangegaan of een vergoeding worden gevraagd of betaald. Dezelfde termijn en informatieverplichting gelden in beginsel ook in het geval van een hernieuwing van de overeenkomst gesloten voor een bepaalde duur, sluiting van een nieuwe overeenkomst tussen dezelfde partijen of wijziging van een overeenkomst die al minstens twee jaar in uitvoering is.

De wet schrijft voor dat partijen alle documenten in duidelijke en begrijpelijke taal op dienen te stellen. In het geval van een eventuele betwisting, prevaleert de meest gunstige interpretatie voor de franchisenemer. Verder bepaalt de wet dat de precontractuele fase onder de Belgische wet en onder de bevoegdheid van de Belgische rechtbanken valt, wanneer de franchisenemer de activiteit waar de overeenkomst betrekking op heeft hoofdzakelijk in België uitoefent.

De wet heeft een dwingend karakter en kan dus niet met een contractuele clausule buiten werking worden geplaatst. Indien er gehandeld wordt in strijd met de wet, kan de franchisenemer de nietigheid van de overeenkomst binnen twee jaar na sluiting ervan inroepen.

Duitsland

In Duitsland zijn er geen specifieke franchise wetten. Het Duitse algemene recht kent echter een aantal bijzonderheden die ook gelden voor franchiseovereenkomsten en het benoemen waard zijn.

Zo schrijft het Duitse burgerlijk wetboek voor dat de bepalingen betreffende standaardvoorwaarden kunnen worden toegepast in het geval de franchisegever een standaardfranchiseovereenkomst op een take it or leave it-wijze presenteert aan de kandidaat franchisenemer. Het burgerlijk wetboek schrijft voor dat alle standaardbepalingen redelijk moeten zijn en de wederpartij niet op onredelijke wijze mogen benadelen in strijd met de vereisten van goede trouw. Indien een standaardbepaling hier niet aan voldoet, is zij nietig. 

Ook van belang om te benoemen is dat de franchisenemer onder het Duitse recht onder bepaalde omstandigheden als consument kan worden beschouwd. Indien de franchisenemer op het moment van sluiten van de overeenkomst nog geen bedrijf uitoefent, geldt hij als startup (Existenzgründer). Indien de startup in de franchiseovereenkomst wordt verplicht regelmatig goederen van de franchisegever af te nemen, wordt dit beschouwd als een consumentenkrediet in de zin van de wet. Gevolg hiervan is dat de franchisenemer het recht heeft de franchiseovereenkomst alsnog te beëindigen binnen veertien dagen na ondertekening.

Ook schrijft het Duitse recht voor dat een franchisenemer verplicht is om zijn bedrijf onder zijn eigen handelsnaam in het handelsregister in te schrijven. Een inschrijving onder de naam van de franchisegever volstaat niet en mag door de franchisenemer ook niet als handelsnaam worden gebruikt. De naam van de franchisenemer moet altijd duidelijk naast die van de franchisegever worden gesignaleerd. Indien dit niet gebeurt, dan wordt de franchisegever ook als contractspartij gezien en kan hij rechtstreeks worden aangesproken.

Frankrijk

In Frankrijk is er geen specifieke wetgeving voor franchising. Wel is er wetgeving die een verplichting in het leven roept om informatie te verstrekken bij het aangaan van bepaalde relaties, zoals ook bij de relatie tussen franchisegever en franchisenemer. Het Franse Wetboek van Koophandel vereist dat iedere partij, die een handelsnaam of merk ter beschikking stelt aan een andere persoon in verband met een exclusiviteits- of quasi-exclusiviteitsverbintenis, aan die andere persoon informatie verstrekt.

De informatie moet ten minste twintig dagen voor het sluiten van de overeenkomst worden aangeleverd in de vorm van een precontractueel informatiedocument. Dit document dient onder meer de volgende informatie te bevatten: de laatste twee balansen van de franchisegever, informatie om de financiële gezondheid van de franchiseformule te beoordelen, de status van de nationale en lokale markt waar de franchisenemer zich zal begeven, de volledige lijst van franchisenemers en hun contactgegevens, het aantal franchiseovereenkomsten dat in het voorafgaande jaar eindigde en de reden daarvoor, de duur van de voorgestelde overeenkomst en de voorwaarden voor verlenging, opzegging en overdracht.

Het doel van deze dwingende informatieverplichting is om de franchisenemer in staat te stellen een weloverwogen beslissing te maken. Indien niet wordt voldaan aan de informatieverplichtingen, heeft de franchisenemer het recht de overeenkomst te beëindigen en/of schadevergoeding te vorderen.

Verenigd Koninkrijk

Het Verenigd Koninkrijk kent geen specifieke franchisewetgeving. Er bestaat dus geen wettelijke verplichting om bijvoorbeeld precontractuele informatie te verstrekken.

Hoewel er geen wetgeving is met betrekking tot franchise, wordt de ethische gedragscode van de British Franchise Association (“BFA”) in de praktijk als een zeer belangrijk document gezien. Kandidaat franchisegevers worden beoordeeld aan de hand van ethische gedragscode voordat ze lid kunnen worden van de vereniging. Voor het lidmaatschap moeten franchisegever kort gezegd kunnen bewijzen dat de franchiseactiviteiten rendabel zijn, dat de franchisegever in staat is kennis en ervaring over te dragen aan de franchisenemer, dat de franchisegever ethisch handelt zoals op gebieden van reclame, werving en communicatie met franchisenemer, en dat de franchisegever alle relevante gegevens, statistieken en cijfers beschikbaar stelt aan de kandidaat franchisenemers.

Indien en franchiseorganisatie geen lid is van de BFA, kan dat haar reputatie en geloofwaardigheid beïnvloeden. Het lidmaatschap wordt gezien als een soort keurmerk voor een goed presterende franchiseformule.